Borsa Yatırımcı Psikolojisi :
Neden Yanlışta Israr Ediyoruz ?
Borsa Yatırımcı Psikolojisi ve Karar Mekanizması
Borsa yatırımcı psikolojisi, hisse senetleri ve yatırım dünyasında kararları etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Ancak ilginç bir şekilde, borsa yatırımcıları bazen zarar eden pozisyonlarını sürdürmeye ve yanlış kararlarını savunmaya daha meyilli olabilirler. Peki, neden bir yatırımcı açıkça hatalı bir pozisyonda ısrar eder ve hatta bu görüşünü daha da güçlendirir ?
Borsada Yatırımcı Psikolojisi ve İnançlar
Bir borsa yatırımcısı, belirli bir hisse senedinin yükseleceğine inanarak alım yapar. Bu inanç ona umut, heyecan ve güven hissi verir. Ancak piyasa her zaman beklentilere uygun hareket etmez. Hisse düşmeye başladığında yatırımcının zihninde bir çatışma başlar: Beklentisiyle mevcut piyasa durumu örtüşmemektedir. İşte bu noktada, insan beyni kendini rahatlatacak çözümler üretmeye başlar.
Örneğin, bir hisseyi 12 TL’den alan yatırımcı fiyatın 8 TL’ye düştüğünü görünce, "Büyük yatırımcılar küçük yatırımcıları korkutup hisseleri ucuzdan toplamak istiyor" ya da "Bu sadece geçici bir düzeltme, yakında yükselecek" gibi düşünceler geliştirir. Bu düşünceler, yatırımcının moralini korumasına ve kararlarını sorgulamaktan kaçınmasına yardımcı olur.
Borsa Yatırımcı Psikolojisi: Gerçekleri Kabul Etmek Neden Zor?
Borsada yatırımcı psikolojisi, insanın duygusal tepkileriyle doğrudan bağlantılıdır. Bir yatırımcıya yaptığı yatırımın yanlış bir karar olduğunu söylerseniz, genellikle büyük bir dirençle karşılaşırsınız. Bunun birkaç sebebi vardır:
1. Ego ve Kimlik Bağlantısı
Borsa yatırımcıları, aldıkları kararları kişiliklerinin bir parçası olarak görürler. Eğer bir hisseyi almışsa ve bu kararın yanlış olduğunu kabul ederse, kendini başarısız hissedebilir. Bu da egosunu tehdit eden bir durumdur. Bunun yerine, mevcut kararını haklı çıkarmak için yeni argümanlar üretir.
2. Batık Maliyet Yanılgısı
Borsada yatırımcı psikolojisi açısından en yaygın hatalardan biri batık maliyet yanılgısıdır. İnsanlar, bir şeye zaman, para veya emek harcadıklarında, ondan vazgeçmekte zorlanırlar. Bir yatırımcı, bir hisseye belirli bir miktar para yatırdıysa ve zarar ediyorsa, bu kaybı kabullenmek istemez. Daha fazla bekleyerek zararının düzeleceğine inanır. Hatta bazen düşen fiyattan daha fazla hisse alarak ortalama maliyetini düşürmeye çalışır.
3. Seçici Algı
Borsa yatırımcı psikolojisi gereği beynimiz, mevcut inançlarımızı destekleyen bilgileri tercih eder ve çelişen bilgileri görmezden gelir. Örneğin, bir hisse senedinin düşüşüne rağmen yükseleceğine inanan bir yatırımcı, sosyal medyada ve haberlerde sadece olumlu yorumları arar ve olumsuz haberleri yok sayar. Bu, yanlış bir görüşe daha da sıkı bağlanmasına neden olur.
Borsada Yatırımcı Psikolojisini Yönetmek İçin Öneriler
Borsada yatırımcı psikolojisi ile başa çıkmak ve daha sağlıklı yatırım kararları almak için şu adımları takip edebilirsiniz:
1. Önceden Net Bir Plan Belirleyin
Her yatırım öncesinde hedef fiyat ve zarar kes (stop-loss) seviyeleri belirleyerek hareket etmek, duygusal kararlar almayı önler.
2. Karşıt Görüşlere Açık Olun
Sadece kendi fikrinizi destekleyen yorumları değil, farklı görüşleri de dinleyin. Alternatif senaryoları değerlendirin ve her zaman bir B planınız olsun.
3. Duygularınızı Kontrol Edin
Borsada yatırımcı psikolojisi, korku ve açgözlülükle yönetilir. Kendi duygularınızı fark ederek, aceleci kararlar almaktan kaçının.
4. Batık Maliyet Yanılgısına Düşmeyin
"Zaten zarar ettim, biraz daha bekleyeyim" düşüncesi yerine, yatırımı objektif verilerle değerlendirerek karar verin.
Sonuç
Borsa yatırımcı psikolojisi, yatırım yaparken sadece teknik ve temel analiz değil, aynı zamanda psikolojik faktörlerin de büyük rol oynadığını gösterir. Kendi psikolojinizi tanıyıp yönetmeyi öğrenirseniz, borsada daha bilinçli ve başarılı yatırım kararları alabilirsiniz. Yatırım yaparken duygularınızı kontrol etmek, objektif kalmak ve disiplinli hareket etmek, uzun vadede kazanç sağlamanın en önemli yollarından biridir .....
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder